Partijstand inspiratie voor probleem

Door Eric van Dusseldorp

 
Damproblemen, ze ontstaan soms gewoon in de partij. Een combinatie blijkt niet alleen te winnen, nee, het is zelfs helemaal ‘scherp’ uit. Goed, een tweegever, of een dubbele oppositie, daar doen we dan niet moeilijk over.
Begin februari was er een bekerwedstrijd tussen Damvereniging Soest-Baarn (DVSB) en Nieuwegeins Dam Genootschap (NDG).

Wit: Leo van der Laan (DVSB) – Zwart: Cees Kentie (NDG)

Zie diagram. Zwart dreigt met het grappige zetje (23-28) 22x15 (14-20) 15x24 (19x28). Na 22-17? veerde de zwartspeler op en vervolgde met (13-18!!). Nu is de witte keuze niet moeilijk. Na 17x8 volgt immers direct de hielslag. Dus sloeg wit 17x26 en kreeg (16-21) 26x8 (18-22) 27x18 (23x3) 34x23 (19x39) om de oren. De clou is natuurlijk dat na 40-34 -en zit die de witspeler overigens nog wel speelde- (39x30) 35x15 (3-8!) door dubbele oppositie wint. Fraai!

Een ander voorbeeld van de verwevenheid tussen partijspel en partijproblematiek zien we wanneer een dammer, naar aanleiding van een gespeelde partij, wat gaat vogelen met de stand. Dit met de bedoeling om een verrassende mogelijkheid te laten eindigen in een loepzuivere slotstand.

Zie diagram. Johan Capelle, normaal alleen partijspeler en geen problemist, kwam naar aanleiding van een duel van hem tegen ex-wereldkampioen Anatoli Gantwarg, gewoon door een paar schijven te verplaatsen, tot een prachtige compositie.

Wit is aan zet en moet rekening houden met het Zetje van Weiss door (23-29) 24x33 (14-20) 25x14 (13-19) 14x23 (18x49). Maar met de prachtige beginzet 38-32! staat zwart voor onoverkomelijke problemen. Er dreigt 24-19 (13x24) 34-29 (23x34) 39x10 en (14-19) is nauwelijks een optie omdat wit met 25-20 (19x30) 34x25 snel doorbreekt.

Na 38-32 kan (23-28) 32x23 (18x38) maar er volgt direct 37-32 (38x27) 31x2 en wit wint. Zwart denkt evenwel slim te zijn en neemt het al eerder genoemde Zetje van Weiss: (23-29) 24x33 (14-20) 25x14 (13-19) 14x23 (18x29). Na 39-33 (29x27) 31x13 en er ontstaat een mooi eindspel. Zwart is verplicht tot (12-17). Nu wint wit door 37-32.

Zwart moet zich hoeden voor een simpele technische winst na bijvoorbeeld (17-21) 36-31 (6-11) 31-27 (11-17) 41-37 (21-26) 32-28+

Meer verweer lijkt (16-21) te geven, maar wit wint dan snel door 32-28, bijv. (21-27) 41-37 (27-32) 28-23 (32x41) 36x47 (17-22) 47-42 (6-11) 23-19 (22-28) 42-38 (11-17) 19-14 en zwart komt te laat.

Maar de mooiste variant na 37-32 volgt na (17-22). Wit wint dan door 32-27 (22x31) 36x27 (6-11) 41-37 (11-17) 37-32 (17-21) 27-22 (21-26) 32-27 en als zwart nu probeert te glippen met (16-21) 27x16 (26-31) volgt vernietigend 13-8 (3x12) 22-17 (12x21) 16x36.

Het standje van het derde diagram (D. Vuurboom) is niet erg bekend, en dat komt wellicht doordat ie niet helemaal klopt. Maar met dat laatste is niet alles gezegd. Het verloop is immers uiterst plausibel en ook op topniveau zou het schele broertje van Guerra als slotstand er zomaar uit kunnen rollen.

Wit staat oppermachtig, heeft de belangrijke velden, maar als zwart de ruil (17-22) kan spelen wordt het remise. En 32-28 als remedie hiertegen is streng verboden vanwege een zetje. Ook 27-21 werkt niet vanwege (17-22) 21-16 (22-28). Nu kan wit plakken, maar zwart heeft de laatste plakker!

Vanuit de diagramstand speelt wit echter verrassend 35-30! en verhindert daarmee zowel (13-18) als (17-22, x22) wegens 37-31. Zwart speelt dus gedwongen (7-11). Wit doet 38-33. Nu loopt (11-16) na 33-28 (17-21) 28-22 helemaal uit, dus (13-18). Nu komt wit er na 33-28 of 32-28 (9-13) helemaal niet meer, dus tijd voor 27-21! Wit dreigt met 37-31, een zet die ook volgt na (11-16), dus (9-13A).

Wat nu? Op  21-16 volgt (17-22) 16x7 (12x1) 28x17 (22-27) 32x21 (26x8) en wit heeft geen winstkansen meer. Toch kan wit -na (9-13) dus- verbluffend toeslaan middels 23-19 (14x23) 37-31 (26x28) 33x22 (18x16) 29x7 (20x40) 7-2 (25x43) 2x3 en het kneuzige familielid van Guerra (de slotstand is niet haarscherp) prijkt op het bord.

Een prachtige forcing? Nee, want na (A17-22) wint het dammetje toch niet. Niettemin een leerzaam stukje.

Terug naar damrubrieken