|
Eric van Dusseldorp
Dammers zijn vaak mensen van weinig woorden. In het bijzonder geldt dat voor de Wit-Russische grootmeester Eugeniusz Watutin, die al jaren in de nationale competitie uitkomt. Ofschoon Watutin het Nederlands inmiddels voldoende beheerst, is hij zelden te betrappen op het voeren van onderhoudende discussies met zijn teamgenoten en ander (dam)volk.
Maar schotel Watutin een dambord voor en hij is onnavolgbaar. De kleine en fręle man, die qua niveau net onder de wereldtop (Tsjizov, Schwarzman, Georgiev) zit, blijkt steeds van onschatbare waarde voor het Nederlandse team waarin hij speelt. Eerst Meurs Denk en Zet, die mede dankzij hem landskampioen werd, en nu Damvereniging Soest-Baarn, die met hem en zijn landgenoot Bulatov mogelijk in het spreekwoordelijke ‘linkerrijtje’ van de ereklasse gaat eindigen.
Watutin is ook een auteur van damboeken. Onlangs verscheen van zijn hand ‘Obliczanie W Warcabach’, een prachtig uitgevoerd boek met een harde kaft en luxe papier, gedrukt in het Wit-Russische Minsk, een plaats waar tegenwoordig haast alle glossy damboeken vandaan komen.
Het boek bevat uniek en zeer leerzaam trainingsmateriaal in de vorm van honderden opgaven op diagram. De opdracht luidt niet: wit speelt en wint, maar wit (of zwart) speelt… en wat valt er te halen? Vaak winst, maar soms ook alleen een heel goede stand of een nipte remise. Boven het diagram staat met een kloksymbooltje het aantal minuten dat een leerling geacht wordt over een stand te doen. Maar het hangt natuurlijk van het niveau van de student af of dat aantal minuten voldoende is. En uitproberen op het bord, achterin spieken of zelfs de computer erbij halen, wie zegt dat het allemaal niet mag…
De uitvoering voor de Nederlandse markt is in het Pools vertaald. Dat lijkt een probleem, maar is het niet. Want alleen in het begin van het boek schiet de auteur voor zijn doen enorm uit zijn slof door zowaar zo’n 15 pagina’s tekst te produceren, maar daarna zijn het louter diagrammen en oplossingen inclusief de bekende leestekens zoals ?, !, ?!, waardoor alles goed te volgen is.
Een aardig lesvoorbeeldje zien we op het eerste diagram.
Dit soort gelijkwaardig ogende 5-om-5’jes zijn praktisch altijd remise. Maar valt er voor wit meer te halen? De leerling krijgt vier minuten bedenktijd en dat lijkt redelijk. De stand is gewonnen voor wit. 1. 34-30!, 13-19; 2. 28-22, 14-20; 3. 22-18, 12x23; 4. 30-25! en met een schijf meer kan zwart, die aan zet is, het opgeven (G. van Aalten – F. Hermelink).
In bovenstaand diagram is zwart aan zet. De student krijgt vier minuten. Er blijkt een directe combinatie in te zitten. Nu met de juiste zetnummering: 23…, 18-23!; 24. 29x18, 12x32; 25. 37x28, 17-21; 26. 26x6, 20-25; 27. 28x17, 14-20; 28. 31x22, 24-30; 29. 35x24, 20x49. Inmiddels zullen sommige geoefende dammers de stand herkend hebben. Inderdaad, A. Baljakin – A. Dybman, kampioenschap van de Sowjet-Unie 1983, waarvan de notatie destijds in de partijkrant Pravda verscheen, een unicum! Wellicht werd destijds tot publicatie overgegaan dankzij het aangename ‘toetje’ dat de legendarische Dybman op het bord wist te toveren. Gelukkig doet Watutin hier niet het zwijgen toe en laat hij de lezer meegenieten van het fraais: 30. 36-31, 19-23; 31. 39-34, 25-30!; 32. 34x25, 15-20; 33. 25x3, 23-29; 34. 33x24, 2-8; 35. 3x12, 7x47; 36. 48-42, 13-19!; 37. 24x13, 47-41 en wit gaf het op. Een zeldzame vertoning.
Het boek kost 20 euro, exclusief portokosten. Het boek kan besteld worden bij Pim Meurs, e-mailadres: pim_meurs@hotmail.com
Een aanrader voor iedere
dammer die verder wil komen. De nieuwe opgave (zie diagram) komt uit Watutins boek. De opdracht luidt: wit begint en forceert de winst.
|