Een
zevenklapper, kan het gekker? Eric
van Dusseldorp
Een
zevenklapper uithalen, dat wil elke dammer toch een keer meemaken in zijn leven.
Maar een dergelijke slag komt in de praktijk zó weinig voor, dat men zich kan
afvragen of topspelers als Sijbrands, Wiersma en Tsjizjow er in hun damcarrière
ooit een uitgevoerd hebben. Voor een dammer is een zevenklapper net zoiets als
een matcombinatie door een minorpromotie voor een schaker of een spontaan
uitgedeelde elfkaart voor een bridger… In
het afgelopen Brunssum-zomertoernooi smaakte Feroz Amirkhan, een jeugdspeler van
Turkse afkomst uit Amsterdam, het genoegen om zo’n zeldzame zevenklapper uit
te voeren. Wit:
Feroz Amirkhan – Zwart: Gijs Schoenmakers Zie diagram.
Na
(14-19?) sloeg wit toe met 39-34!! (30x50) 28-22 (50x17) 27-21 (16x36) 37-31
(36x27) 32x1. Slimmeriken zullen opmerken dat wit zelfs acht schijven slaat, als
je de dam op 17 voor twee schijven rekent. Hoe
weinig een zevenklapper in de praktijk ook voorkomt, in het damdatabaseprogramma
Turbo Dambase van Huizer Klaas Bor, is er toch een stevige handvol van te
vinden. Ook een achtklapper wordt een hoogst enkele keer wel eens uitgevoerd.
Turbo Dambase telt zes praktijkvoorbeelden. Wit: Geert Geurts – Zwart: Peter van Harten
Zie
diagram. Uit de bondscompetitie van 1975. Peter van Harten, normaal de sterkste
speler van de twee, toetste het naamloos skelet kennelijk op zijn merites en
kwam van een koude kermis thuis. Wit won door 27-21!! (26x17, dubbel slaan maakt
niet uit) 28-23 (19x48) 30x19 (13x33) 38x29 (48x30) 35x13 en na deze uiterst
zeldzame achtklapper kon zwart de vlag strijken. Wit: Ingo Greveraars – Zwart: Jan de Bijl
Zie
diagram. Uit een competitiewedstrijd in 1985. Ook hier een achtklapper, qua
slagsysteem een broertje van diagram 2. Wit wint door 33-28 (22x42) 31x22
(18x49) 15-10(!) (49x24) 10-5 (42x31) 36x18. Na de slag (18x49) ligt het
slagsysteem volledig klaar en heeft wit twee vrije zetten. Uit verveling lummelt
de witte schijf op 15 dus maar naar dam, doch voor de winstvoering is deze actie
niet eens nodig! Een
achtklapper lijkt het hoogst haalbare in een partij, maar ooit is er een
negenklapper uitgevoerd. Deze partij staat overigens niet in Turbo Dambase
wegens te weinig niveau. Wit: E. Sinke – Zwart: J. van den Ouden Na
1. 33-29, 18-23; 2. 29x18, 12x23; 3. 31-26, 13-18; 4. 36-31, 9-13; 5. 41-36,
4-9; 6.
47-41, 20-24; 7. 34-30, 8-12; 8. 39-33, 24-29; 9. 33x24, 23-28; 10. 32x23,
18x20; 11.
44-39, 20-24; 12. 49-44, 12-18; 13. 37-32, 7-12; 14. 41-37, 2-8; 15. 46-41,
18-23; 16.
39-34, 13-18; 17. 30-25, 15-20; 18. 32-27, 17-22; 19. 43-39, 1-7; 20. 48-43,
11-17?; ontstond de diagramstand.
Wit
won door 27-21 (16x27) 34-29 (23x34) 40x29 (24x33) 39x28 (22x33) 31x22 en met
acht (!) schijven minder af zwart het op. Niet de mooiste combinatie uit de
damgeschiedenis, wel de grootste!
In
een kunstmatige partij is zelfs een elfklapper mogelijk, en dit lijkt het hoogst
haalbare. Men zie: 1. 32-28, 20-24; 2. 37-32, 18-23; 3. 34-29, 23x34; 4. 40x20,
15x24; 5. 45-40, 24-30; 6. 35x24, 19x30; 7. 40-34, 30-35; 8. 44-40, 35x44; 9.
49x40, 17-21; 10. 33-29, 21-26; 11. 38-33, 26x37; 12. 42x31, 16-21; 13. 47-42,
21-26; 14. 32-27, 26x37; 15. 41x32, 10-15; 16. 46-41, 4-10; 17. 42-37, 11-16;
18. 34-30, 7-11; 19. 30-25, 11-17; 20. 39-34, 17-21; 21. 48-42, 1-7; 22. 34-30,
13-19; 23. 29-23, 8-13; 24. 50-44, 21-26; 25. 27-22, 2-8; 26. 40-34, 16-21; 27.
36-31? en zwart wint door 27…, 12-17!; 28. 22x2, 13-18!!; 29. 2x16, 6-11; 30.
16x24, 14-20; 31. 25x14, 9x18 en dat zijn, inderdaad, 11 stukken. Zelfs 12
schijven, als je de dam op 24 voor twee schijven telt! |