Een van ’s werelds beste problemisten, daar zijn partijspelers en probleemliefhebbers het doorgaans over eens, is de Nederlander Frans Hermelink. Zowel in de traditionele als in de partijproblematiek heeft de Sommelsdijker de damwereld verrijkt met prachtige vondsten.

Hermelink is met name ook gek op forcings en heeft een rubriek over dat onderwerp in ‘De Problemist’, het vakblad voor liefhebbers van damcomposities en eindspelen. Aardig is de stand van diagram 1.

Om te winnen moet met een offer worden begonnen: 37-31! (27x36) 39-33 Nu moet (20-24, de lezer mag nagaan waarom de ‘plakker’ (36-41) etc. faalt. 25-20! (24x44) 33x22 (14x25) 34-30 (25x34) 46-41 (36x47) 22-17 (47x11) 16x49 en wit wint door oppositie. Helemaal volgens de scherpe regels van de traditionele problematiek!

De scherpe regels zijn niet van toepassing op diagram 2. Maar deze honderd procent partijstand wint op een heel leerzame manier: 48-43! Een onverwachte zet. Er zit opeens een dreiging in de stand die niet te pareren is: 38-33 (29x49) 26-21 (49x35) 21-17 (12x21) 45-40 (35x33) 34-29 (23x34) 32x12 (21x32) 37x8. Zwart gaat dus verliezen.

In cijferstand een mooie forcing in het klassieke middenspel. zwart: 3, 8, 9, 13, 14, 16, 18, 19, 21, 23, 24, 26 / wit: 25, 27, 28, 30, 32, 33, 34, 35, 37, 38, 43, 49

Wit forceert de winst door 43-39 (8-12, de enige) en nu volgt een mooie slagzet. 34-29 (23x43) 28-23 (19x39) 30x17 (21x12) 25-20 (14x25) 37-31 (26x28) 49-44 (43x21) 44x4.

Traditionele problematiek zien we op diagram 3. Geen natuurlijke beginstand, wel een bijzondere afwikkeling die -uiteraard- aan de scherpe regels voldoet.

Wit wint door 44-40 (45x34) 39x30 (28x48) 37x6 (48x46) 6-1 (24x42) 15x4 (25x34) 1x9 (46x19) 4-15 (3x14A) 15-24 (19x30) 35x24. A(46x5) 35-30 (3x14) 4-10 (14-20) 10-46. Sommige partijspelers houden niet van dit soort beginstanden en weigeren zelfs de composities na te spelen. Ze missen wel wat!

Cijferstand: zwart: 3, 8, 12, 13, 16, 19, 24, 25, 29 / wit: 22, 27, 28, 32, 33, 38, 39, 40, 42, 48

Een mooi probleem met veel actie en tegenactie. Wit wint door 22-17 (12x21) 39-34 (19-23) 28x30 (13-18) 34x12 (25x45) 12-7 (8-12) 7x18 (3-8) 42-37 (45-50) 37-31 (50x26) 38-32 (26-37) 32x41 (21x32) 48-42 (16-21) 41-36 (32-37) 42x31 (21-26) 31-27 (26-31) 18-12 (8x17) 27-21 (17x26) 36x27. Het is wederom aan de lezer om na te gaan waarom het zwarte spel gedwongen is.

Cijferstand: zwart: 1, 14, 18, 21, 23, 26, 29, 34, 40 / wit: 6, 12, 17, 31, 36, 37, 38, 41, 43, 45

Een gek probleempje, eigenlijk een éénzetter. 43-39 (34x32) 37x10 (26x46) 45x23 (46x5) 12x23 (5x11) 6x26 (1-7) 26-21 (7-12) 21-17 (12x21) 36-31. Prachtige acrobatiek.

De nieuwe opgave is er een van Frans Hermelink. Zie diagram 4. Wit begint en wint.