Sinds de intrede van de personal computer is het organiseren van een probleemoploswedstrijd een -eufemistisch uitgedrukt- nogal democratische aangelegenheid geworden. Iedereen die in het bezit is van een goed damprogramma kan in principe een serie problemen tot een goed einde brengen. En het is niet moeilijk om aan zo’n programma te komen: surf naar de website van Huizer Harm Jetten: http://www.xs4all.nl/~hjetten/damnl.html en download Dam 2.2, een sterk programma dat zich kan meten met de top.

Natuurlijk is het veel leuker om composities zelf op te oplossen, maar is het niet verleidelijk om een werkelijk hopeloos geval ‘even’ voor te leggen aan de computer? Met het programma van Jetten is het makkelijk: plaats de stukken op het diagram, klik aan: ‘wit aan zet’ en laat de computer tegen zichzelf spelen. Binnen de kortste keren verschijnt de oplossing op het beeldscherm.

Toch zit er een addertje onder het gras. En dat is wanneer er sprake is van keuzezetten en/of -slagen. Want een damprogramma beschouwt in de regel de langste variant als de beste, terwijl dat in werkelijk natuurlijk niet zo hoeft te zijn.

De landelijke kerstprijsvraag (zie de rubriek van 21 december, de vier damproblemen van Dirk de Ruiter) bevatte enkele van dit soort instinkers. Hier volgen de oplossingen.

Een eenvoudige binnenkomer. Wit wint door 43-39 (36x47) 46-41 (47x36) 28-23 (19x28) 33x13 (24x44) 35x4 (36x9) 4x50. Leuk, maar het is eigenlijk nauwelijks voor te stellen dat niemand dit ooit eerder heeft bedacht.

Winst door 22-17 (11x22, duidelijk gedwongen) 27x9 (16x38) 9-3 (36x27A) 3x40 (35x44) en nu de verrassende finesse 34-30 (25x43) 50x48 (33x22) 48-42 en wint. Bij A slaat het computerprogramma evenwel anders: (33x22) 4x47 (44x33) 47x29 etc. In deze ‘variant’ duurt het iets langer voordat zwart al zijn schijven kwijt is. Dat het onscherp en absoluut niet mooi is, daar heeft het digitale brein geen boodschap aan. Oplossers die uitsluitend de A-variant hebben aangegeven, zullen geen punten hebben gescoord.

Winst door 38-32 (27x47) 48-43 (31x42) 43-38 (42x33) 28x8 (17x28) 8-2 (45x34) 44-39 (34x43) 49x38 (47x33) 26-21 (16x27) 2x40! (35x44) 50x28. Hier kan niets misgaan.

Winst door 23-19 (14x43) 25x5 (34x45) 44-40 (45x23) 5x12 over 27 (7x18) 16x7 (1x12) 41-37 (31x42) 47x49 (35-40) 6-1 (40-45) 49-44 en nu volgt op (18-22) 1x31 (45-50) 31-37 (50x41) 46x37, op (12-17) volgt 1x23 (45-50) 23-37 en op (18-23) wint 1x40. In plaats van deze drie mogelijkheden ziet de computer meer heil in het onscherpe (45-50).

Het leidt geen twijfel dat de drie prijswinnaars (Chr. van Westerloo, Amsterdam, 45 euro; J.A. Neels, Oostdijk, 35 euro; J. Reiffers, Epe, 25 euro) alle vraagstukken eigenhandig hebben opgelost.

Oplossing van het vraagstuk van I. Iwatsko van vorige week (zwart: 6, 10, 15, 24, 26, 27, 29, 30, 32, 40 / wit: 11, 13, 20, 33, 36, 38, 39, 41, 43, 47): 31, 42, 34, 9, 4, 21, 5.

De nieuwe opgave komt eveneens uit de Oekraïne. Auteur: A. Uvarov. Wit begint en wint.

Terug naar damrubrieken