|
‘Onspeelbare’ systemen Eric van Dusseldorp Een van de weinige topspelers die regelmatig experimenteert met openingssystemen is internationaal grootmeester Hans Jansen. Varianten die op het eerste gezicht ècht niet lijken te kunnen, zijn bij nader inzien toch het bestuderen waard en zelfs tegen spelers als Tsjizjow en Schwarzmann is de Nederlander met zijn originele ideeën toch dikwijls aan de voordelige kant van de remise gebleven. Maar weinig openingsvarianten hebben het predikaat ‘onbespeelbaar’. Maar in de afgelopen bondscompetitie, wedstrijd Tomahoak - Van Stigt Thans, ging Jansen toch te ver. Tegenstander was zijn oude rivaal Rob Clerc, die in het verleden maar al te vaak verstrikt is geraakt in Jansens hersenspinsels, met alle gevolgen van dien. Zwart: Rob Clerc - Wit: Hans Jansen
1. 34-30, 20-25; 2. 39-34(?), 15-20; 3. 32-28??, . . . Na afloop schamperde de zwartspeler dat Jansen kennelijk het wereldrecord snel-verloren-staan wilde breken. Mogelijk staat zwart al na tweeënhalve zet ‘in hogere zin’ en misschien zelfs analytisch gewonnen. De speler van Tomahoak slaagt er achter het bord niet in om het tegendeel aan te tonen. 3. . ., 20-24; 4. 37-32, 10-15; 5. 41-37, 5-10; 6. 46-41, 17-21; 7. 31-26, 15-20; 8. 26x17, 12x21; 9. 36-31, 7-12; 10. 41-36, 21-26; 11. 31-27, 11-17; 12. 37-31, 26x37; 13. 42x31, 17-21; 14. 47-42, 1-7; 15. 42-37, 21-26; 16. 27-22, 18x27; 17. 31x22, 12-18; 18. 32-27, 7-12; 19. 37-31, 26x37; 20. 27-21, 18x27; 21. 21x41, 13-18; 22. 38-32, 12-17; 23. 43-38, 8-12; 24. 41-37, 3-8; 25. 49-43, 9-13; 26. 37-31, 17-21; 27. 31-27, 2-7; 28. 36-31, 7-11; 29. 28-22, . . .
Een mooi dubbeloffer beslist nu de partij. 29. . ., 24-29!; 30. 33x15, 12-17; 31. 32-28, 21x23; 32. 31-27, 17x28; en met een schijf meer won zwart. Bijna net zo onbespeelbaar lijkt de opening 1. 32-27(?), 18-23; 2. 33-29(??), . . . Zwart sluit gewoon en wit moet zijn gelijkspel wel van heel ver halen. Maar is deze zettenreeks wel zo slecht? Volgens Turbo Dambase, het databaseprogramma van Huizer Klaas Bor dat inmiddels meer dan 270.000 partijen bevat, is deze opening toch nog veertien keer op het bord gekomen. Resultaat: vier keer winst voor wit, zeven keer voor zwart, drie keer remise. De Fransman Abel Verse had de variant zelfs op zijn repertoire staan (bijv.: A. Verse - L. King, kamp. van Frankrijk 1963: 1. 32-27, 18-23; 2. 33-29, 12-18; 3. 37-32, 7-12; 4. 41-37, 1-7; 5. 31-26, 20-25; 6. 39-33, 15-20; 7. 35-30, 10-15; 8. 40-35, 5-10; 9. 46-41, 20-24; 10. 29x20, 15x24; 11. 34-29, 25x34; 12. 29x20, 14x25; 13. 33-29, 34-39; 14. 44x33, 23x34; 15. 27-22, 17x39; 16. 38-33, 39x28; 17.32x5 en 2-0). Het meest opmerkelijke duel in de 32-27(18-23)33-29 opening is die tussen de Italiaan Michèle Borghetti en de Wit-Rus Alexander Baljakin, gespeeld in een landenwedstrijd in 1989. Baljakin, een van de sterkste dammers ter wereld, moet uiterst verrast zijn geweest door de openingskeus van zijn opponent. Dat maak je als grootmeester toch niet vaak mee. Nog meer verrast -maar dan in negatieve zin- moet hij na afloop van het duel zijn geweest over de uitslag: ofschoon de Italiaan bijna de hele partij gedwongen spel had, slaagde Baljakin er niet in om zijn (grote) voordeel om te zetten in winst. Eén van de wonderlijkste partijen uit de damhistorie! Zwart: Alexander Baljakin - Wit: M. Borghetti
1. 32-27, 18-23; 2. 33-29, 12-18; 3. 37-32, 7-12; 4. 41-37, 1-7; 5. 46-41, 17-22; 6. 31-26, 22x31; 7. 36x27, 11-17; 8. 41-36, 20-25; 9. 37-31, 17-22; 10. 38-33, 14-20; 11. 42-38, 10-14; 12. 32-28, 23x21; 13. 26x28, 19-24; 14. 28-23, 4-10; 15. 31-27, 6-11; 16. 47-42, 11-17; 17. 42-37, 7-11; 18. 37-31, 2-7; 19. 31-26, 14-19; 20. 23x14, 10x19; 21. 38-32, 9-14; 22. 48-42, 3-9; 23. 36-31, 5-10; 24. 42-38, 19-23; 25. 34-30, 23x34; 26. 30x19, 14x23; 27. 39x30, 25x34; 28. 40x29, 23x34; 29. 44-39, 20-25; 30. 39x30, 25x34; 31. 50-44, 9-14; 32. 44-39, 14-20; 33. 39x30, 20-25; 34. 49-44, 25x34; 35. 44-39, 15-20; 36. 39x30, 20-25; 37. 30-24, 25-30; 38. 24-20, 30-34; 39. 33-29,. . . Zowel na 20-15? als 43-39? wint zwart snel. 39. . ., 34x23; 40. 20-15, 10-14; 41. 35-30, 14-20; 42. 15x24, 23-28; 43. 32x23, 18x20; 44. 30-25, 20-24; 45. 38-33, 13-19; 46. 33-29, 24x33; 47. 27-22, . . . Na 25-20 wint (33-38),(19-24) en (17-22). Er moet dus nog een schijf geofferd worden. 47 . . ., 17x28; 48. 25-20, 11-17; Met drie schijven meer kan Baljakin van alles overwegen, tot aan het dubbeloffer (19-24) toe. Het is haast niet te geloven dat het nog remise wordt. 49. 20-15, 19-24; 50. 15-10, 24-30; 51. 45-40, 12-18; 52. 31-27, 7-11; 53. 10-5, 30-35; 54. 5x41, 35x44; 55. 41-36, 18-22; 56. 27x18, 8-12; 57. 18x7, 11x2; 58. 43-39, 33-38; 59. 39x50, 38-43; 60. 36-18, 43-49; 61. 18-23, 49-27; 62. 23-41, 27-36; 63. 41-28, 36-22; 64. 28-41, 2-7; 65. 41-23, 7-11; 66. 50-45, 22-9; 67. 45-40, 17-22; 68. 40-35, 9-25; 69. 23-37, 25-34; 70. 37-14, 11-17; 71. 14-19, 34-39; 72. 19-37, 16-21; 73. 35-30, 39x25; 74. 37-32, 22-27; 75. 32-28, . . . en de spelers kwamen remise overeen. |