Reus wankelde, maar viel niet om

Eric van Dusseldorp 

 

Dammers verschillen nogal van elkaar als het gaat om het vermogen tot visualiseren van stellingen. Het ene uiterste is de man die al veertig jaar iedere week op de club komt en nog steeds een diagrammetje met nummers naast zijn bord heeft. Dat geeft helemaal niet en hij moet dat gewoon blijven doen, maar soms vraag je je weleens af hoe het komt dat de getalletjes die bij de velden horen, er bij de beste man nooit ingeslepen zijn.

Het andere uiterste is, natuurlijk, Ton Sijbrands die tegen tientallen dammers blindsimultaan kan spelen, zonder een bord of zelfs maar een partijnotatie te zien…

Daartussenin heb je van alles. Veel dammers kunnen een zojuist gespeelde partij  gemakkelijk uit het hoofd reproduceren, sommigen lukt dat zelfs met een enkele jaren oude pot. Sterke spelers kunnen een blindpartij, of zelfs meerdere blindpartijen tegelijk, tot een goed einde brengen.  Een paar beweren zelfs dat zij Sijbrands’ prestatie minimaal kunnen evenaren, maar de daad bij het woord hebben zij tot nog toe niet gevoerd. De enige die zich ècht kan meten met de matador uit Muiden is ex-wereldkampioen junioren Erno Prosman, die in juli 2008 in Delft het oude wereldrecord blindsimultaandammen van Sijbrands verbrak door tegen 27 dammers nipt de vereiste 70%-score te halen.

Maar na 25 september jl. is het wereldrecord weer in handen van de inmiddels bijna zestigjarige Ton Sijbrands. In het Olympisch Stadion te Amsterdam scoorde de internationaal grootmeester 43 punten uit 28 partijen en kwam daarmee tot een percentage van 76,8%, ruim boven de norm van 70%. Maar van een leien dakje ging het, in tegenstelling tot bij eerdere recordpogingen, allerminst. Halverwege de sessie had Sijbrands al een partij verloren en -wellicht erger- vijf strafpunten opgelopen. Een strafpunt krijg je als je een zet afgeeft die niet mogelijk is. Vijf strafpunten blijven zonder ernstige gevolgen: de arbiter wijst je op de onmogelijkheid van de genoemde zet en stelt je in de gelegenheid om een andere voortzetting te kiezen. Maar na vijf strafpunten komt iedere nieuwe fout resoluut op partijverlies te staan. Dus halverwege de seance zat Sijbrands al aan zijn taks en veel toeschouwers, ook degenen die alles via internet volgden, vreesden voor zijn leven. De reus wankelde, maar viel niet om. Want in de tweede helft van de simultaan herpakte Sijbrands zich: er kwam slechts één strafpunt -dus partijverlies!- bij en daarnaast verloor hij nog een gewone partij.  Maar de overwinningen vielen inmiddels als rijpe appeltjes uit de boom en aldus werd de limiet nog redelijk ruim gehaald. Schrikbarend, maar mogelijk eerder voor zijn familie, de 28 tegenstanders en de toeschouwers dan voor Sijbrands zelf, is de tijdsduur van de blindsimultaan: 42 uur. Maar dat weerhield de nieuwe wereldrecordhouder er niet van om na de laatste partij nog enkele duels met het aanwezige publiek te analyseren…

Een van de mooiste partijen speelde Sijbrands tegen Erik Oonk.

Wit: Ton Sijbrands – Zwart: Erik Oonk

 

Zie diagram. Zwart lijkt redelijk te staan. Hij heeft alle controles en op 34-29 etc. volgt gewoon (10-15).  Toch speelt Sijbrands de stand resoluut naar de winst.

27. 34-29 (dus toch), 23x34; 28. 40x20, 10-15; 29. 43-39, 15x24; Hoe nu verder? Zwart heeft nog steeds alle controles en 45-40 mag niet. Maar zijn lange vleugel is wat zorgelijk. 30. 27-22, 18x27; 31. 28-23, 19x28; 32. 33x31, 13-18; 33. 39-33, 14-20; 34. 25x14, 9x20; En hoe nù verder? Wit staat centraler, maar moet rekening houden met pardoes (18-22).  35. 33-29, 24x33; 36. 38x29, 18-22; 37. 31-27! (een effectvol offer), 22x31; 38. 32-28,… en nu liep wit er achterelkaar doorheen. 38…, 3-9; 39. 28-23, 9-13; 40. 45-40, 11-17; 41. 40-34, 13-18; 42. 23x12, 17x8; 43. 34-30, 20-25; 44. 30-24, 8-13; 45. 29-23, 6-11; 46. 23-19,... en 2-0.

Twee oplossingen van eerder gepubliceerde damvraagstukken.
Rubriek 26-9-2009. J. Bus (wit: 23, 25, 28, 29, 32, 38, 41, 42, 45, 50 / zwart: 7, 13, 14, 15, 30, 34, 35, 36, 39, 40). Oplossing: 22, 20, 29, 1, 44, 44, 34.
Rubriek 10-10- 2009. A . Kuyken (
wit: 21, 26, 28, 32, 33, 35, 37, 38, 39, 42, 44, 45, 46, 50 / zwart: 6, 8, 9, 16, 18, 19, 20, 23, 24, 27, 29, 30, 31). Oplossing: 34, 44, 12, 41! Een totaal onverwachte zet in een damprobleem  (36, of?), 17, 21 (41), 37, 11 (29/27), 2, 30, 49 (32A), 21 (40), 17 (45), 261 (50), 16, 7+.  A(40), 35+.

Ter oplossing weer een probleem van Jaap Bus. Zie diagram. Wit begint en wint.

 

Terug naar damrubrieken