Offers lastig te berekenen

Eric van Dusseldorp

 

Zetcontrole! Iedere minder ervaren tientalspeler krijgt het regelmatig van zijn captain te horen: vergeet de zetcontrole niet. Als je een zet van plan bent, kijk dan naar alle mogelijkheden die je tegenstander heeft om zijn schijven weg te geven. Een en ander kan natuurlijk het begin zijn van een combinatie. En in een combinatie trappen betekent in verreweg de meeste gevallen: de punten aan je tegenstander schenken, tot groot verdriet van je teamgenoten.

Offers berekenen is veel lastiger. Want een offer, of ‘gambiet’, wordt in de regel gevolgd door een zet met een dreiging, of zelfs een zet zonder dreiging, een zogeheten ‘stille zet’.

Enkele voorbeelden, afkomstig uit het boek ‘Achterstand’, samengesteld door dammer en cabaretier (!) Lambert-Jan Koops. Het volgende type offer is erg bekend. Het wint soms net wel en soms net niet.

Zwart: W. Ramcharan – Wit: A. Gantwarg

 

Zie diagram.
De ex-wereldkampioen heeft het bewust op deze stand laten aankomen. Soms zie je in een dergelijke positie het offer 35-30 (24x35) 45-40 maar Gantwarg acht het kansrijker om eerst een tempo te ‘verliezen’. Gewoon een kwestie van goed doorrekenen. 1. 45-40!, 12-17; 2. 35-30, 24x44; 3. 39x50, 17-22 (lijkt logisch); 4. 28x17, 21x12; 5. 33-28, 25-30; 6. 34x25, 12-17; 7. 38-33, 19-24; 8. 28x8, 17-22; 9. 37-31, 26x39; 10. 8-2, 22x31; 11. 2x26 en zwart gaf het op. Als Ramcharan zijn hoofd koel had gehouden, had hij op de derde zet nog remise kunnen maken met (25-30) 34x25 (23-29) 33x24 (19x30) 25x34 (13-19) en nu dreigt (19-23) 28x19 (17-22) en altijd 1-1.

 

Dit was een positioneel offer. Vanuit het tweede diagram laat grootmeester Auke Scholma wit winnen met een combinatief dubbeloffer. 1. 27-22, 18x27; 2. 35-30, 24x35; 3. 33-29!!, . . . Wie kijkt hier nu naar? Na (13-18) volgt 29-24 (19x30) 28x10 (5x14) 38-33 (27x29) 34x1. Zwart moet de vergiftigde vette kluif dus wel aannemen: 3 . . ., 4-9; 4. 29x18, 13x31; 5. 41-36, 27x38; 6. 36x27, 21x32; 7. 25-20, 15x24; 8. 39-33, 38x29; 9. 34x1 met winst.

Het fraaie, 274 bladzijden tellende boek ‘Achterstand’ van Lambert-Jan Koops bevat honderden van dit soort offers. Het is te bestellen door 20 euro, plus 3 euro verzendkosten, over te maken op gironummer 31.29.08.539 t.n.v. L.J. Koops, Nijmegen.

De oplossing van de opgave uit de rubriek van 3 januari 2004 (auteur: Rens de Jong, zwart: 3, 7, 8, 9, 14, 20, 21, 24, 30, 36, 37 / wit: 15, 16, 22, 23, 27, 29, 31, 33, 35, 38, 39, 42, 43) luidt. 23-19 (14x34) 33-29 (24x44) 15x24 (37x39) 16-11 (21x43) 11x4 (36x18) 4x29 (30x19) 29-34 (39x30) 35x13. Helaas wint wit ook door 23-19 (14x34) 38-32 (37x17) 15-10 (21x32) 10-4 (36x27) 4x46. Hopelijk komt de auteur nog met een correct probleem op dit aardige thema.

In de rubriek van 10 januari werd een compositie van W. Lente ter oplossing aangeboden (zwart: 7, 9, 11, 12, 13, 14, 19, 21 / wit: 16, 20, 22, 27, 28, 32, 34, 35, 38). Wit wint door 29-23 (14x25) 29-23 (9-14) 35-30 (25x34) 22-17 (11x42) 16-11 (19x37) 11x2 (21x32) 2x47.

Het omslag van het decembernummer van ’t Haarlemmertje, clubblad van de Haarlemsche Damclub, wordt opgesierd met een mooie partijcompositie van wijlen P. van Engelen. Van Engelen was in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw een van de sterkste spelers van HDC. In 1939 overleed hij, slechts 35 jaar oud.

 

Zie diagram. Wit begint en wint. Met schijf 4 op 2 is de compositie zelfs haarscherp!

Terug naar damrubrieken