De rubrieken van de afgelopen twee weken gaven het werk van problemisten te zien. Een problemist, zo stond er, is doorlopend op zoek naar nieuwe ideeën die volgens de spelregels wèl, maar in een echte partij eigenlijk niet mogelijk zijn.

Maar zijn er in partijstanden dan geen originele, nog nooit eerder vertoonde combinaties meer mogelijk? Een wending waarvan zelfs een wereldkampioen zegt: "Hé, dit heb ik nou echt nooit eerder gezien?"

Twee weken geleden liet jeugdspeler Joost Verplak op een website een combinatie zien die had kunnen voorkomen in een internetpartij van hem tegen ene ‘Kirgudu’, van wie niet meer bekend is, dan dat hij zich in de Engelse taal uitdrukt.

In de diagramstand toonde Verplak aan, dat Kirgudu, die met wit speelde, een geweldige slagzet miste. De jonge Nederlander presenteerde de stand als een opgave, maar zelfs gerenommeerde dammers dachten dat er een fout in de beginstand geslopen was.

Als volgt kan wit een combinatie naar dam nemen: 28-22 (17x28) 37-31!! Na een dergelijke compromisloze offerande lijkt het niet meer goed te komen voor wit. (26x39) 25-20! (28x46) 20x9 (13x4) 38-32 (46x28) 40-34 (29x40) 35x2!!

Helaas levert de combinatie niet meer dan remise op, bijvoorbeeld door (16-21) 27x16 (23-28) 2x24 (28-32) 24-42 (15-20 en 4-10) etc.

Jeugdtrainer Tjalling Goedemoed bracht een kleine wijziging in de beginstand aan, zie diagram. De combinatie lijkt dan wèl te winnen, al is het nog een hele hijs. Wit heeft in elk geval nog vier stukken, dus mogelijkheden voor een overmachtseindspel.

Is deze combinatie origineel? Volgens de ruim 290.000 partijen tellende databank van dampartijen ‘Turbo Dambase’ wel.

Al snel werd een naam bedacht voor deze nieuwe slagzet en men kwam uit op de Adderslag. Logisch, gezien de kronkelende slag 35x2 en ‘de Adder’ schijnt bovendien de bijnaam van Joost Verplak te zijn.

Aan welke kenmerken deze zeldzame slag moet voldoen, verscheen al ras op het internet: de ontploffing 37-31 of 37-32, het plakkertje 25-20, het brengen van de zwarte dam naar 28 en de slag over vijf stukken 35x2.

De zeldzame, giftige adder is dus honderden jaren onopgemerkt gebleven. Maar praktisch tegelijk met Verplaks vondst verscheen hij nog een keer: als mogelijkheid in een partijanalyse van Ton Sijbrands. Zie diagram.

Uit de partij tussen Alexander Baljakin (wit) en Niek Kuijvenhoven, NK-finale 2004.

Wit kan hier 39-34! spelen. Na het logische ogende (3-8) volgt dan 47-41! en na (11-17 - veel beter is er niet.) komt de adder weer tevoorschijn: 28-22 (17x28) 37-31! (26x48) 25-20! (28x46) 20x9 (13x4) 38-32 (46x28) 30-25 (48x30) 35x2! Minstens zo mooi als Verplaks vondst en nu geheid gewonnen!

De nieuwe opgave is er een van Oekraïner Sergej Yushkewitch. Zie diagram 4. Wit begint en wint.