|
Fransen kunnen weer trots zijn
Eric van Dusseldorp
De Franse dammers raken er niet over uitgepraat. In het afgelopen Europees kampioenschap won hun troef Andre Bercot van de Nederlandse kampioen Ron Heusdens. De eens zo machtige damnatie Frankrijk, met wereldkampioenen als Isodore Weiss, Maurice Raichenbach en Pierre Ghestem, raakte na 1948, toen Nederlander Piet Roozenburg de wereldtitel veroverde, in verval en speelde sindsdien nooit meer een rol van betekenis in de top van de internationale damwereld. En daarom smaakte de overwinning van Bercot op de Nederlandse grootmeester meer dan zoet. Het was ook een goede partij van de Fransman.
Wit: A. Bercot – Zwart: R. Heusdens
Zie diagram.
De stand is gelijkwaardig. Met de volgende zet treedt de witspeler in de voetsporen van zijn illustere landgenoot Raichenbach, wereldkampioen in de jaren dertig, die een grote voorliefde had voor het randveld 16. Later zou Ton Sijbrands schrijven dat veld 16 een grote aantrekkingskracht uitoefent op theoretisch minder onderlegde spelers. En wat vindt de computer? Wel, die is niet zo heel tevreden met de tekstzet en geeft de voorkeur aan 41-36. Maar de slimme Bercot weet wat hij doet.
30. 27-21 (?!), 5-10; 31. 21-16, 2-7; 32. 41-36, 10-14??; Een kapitale fout. Gelijkspel is (7-11) 16x7 (12x1) maar bijvoorbeeld ook (17-22!) met op 33-28 (22x33) 38x20 (10-15). 33. 33-28!,… Plots dreigt 26-21, 28-22, 32x21 en 44-40. Geen remedie hiertegen is (24-29) vanwege 39-33 (29-34) 26-21, 28-22, 44-40 etc. 33…, 3-9; Gedwongen. 34. 36-31!,… Verhindert (7-11) etc. door een eenvoudige combinatie. 24-29; Op (6-11) wint 31-27 (24-29) 39-34, 45x34 snel. 35. 39-34, 29x40; 36. 45x34,… en omdat op (18-22) 16-11 lijkt te volgen, met altijd minimaal schijfwinst, besloot zwart een schijf te geven met (17-22) met partijverlies als gevolg.
Maar klopt dat wel? Het antwoord is: nee! Want na (18-22) 16-11 kan zwart het als volgt spelen: (22x33) 38x18 (7x16) 18x7 en nu het dekselse (14-20!!) 25x21 (16x47). Zwart heeft nu twee schijven minder, maar wit kan niet damhalen en moet rekening houden met (6-11) gevolgd door (47-33) of (47-36). Een plausibel vervolg is nu 34-29 (47x15) 7-1 (15-33) 44-40 (35x44) 49x40 (33-28) en het staat alweer gelijk.
Heusdens had dus toch (18-22) moeten spelen, maar was hij dan helemaal gevrijwaard van alle problemen? Het antwoord is opnieuw: nee! Wit kan namelijk ook 25-20! spelen, daarmee de tegencombinatie eruit halend. Er kan dan volgen (22x33) 38x18 (14x25, want op 13x22 volgt 16-11, 7x16, 32-27) 16-11 (7x16) 18x7 en zowel na (8-12) als na (17-21, 8-12) heeft wit grote winstkansen, al is de stand voor zwart wellicht nog niet helemaal verloren.
Wit: K. Thijssen – Zwart: A. Georgiew
Kees Thijssen begon uitstekend, maar blunderde tegen Alexander Georgiew. Psychologisch is het wel verklaarbaar: wit lijkt net niet helemaal gelijkspel te hebben in deze klassieke stand en gaat dan forceren. In een betere positie, of tegen een mindere speler, had Thijssen de nu volgende fout natuurlijk nooit gemaakt: 28. 35-30??, 24x35; 29. 33-29, 26-31!; en wit gaf het op.
De nieuwe opgave, zie diagram, is er een van buitenissige aard. In de eerste plaats heeft de stand geen auteur. In de tweede plaats is dit geen opgave voor een mens. Daarvoor is de stelling te abstract. Toch heeft een zeer sterk computerprogramma de stand helemaal uitgerekend en de conclusie is: de stand is uiterst nipt gewonnen voor wit. Bij de geringste fout is het remise. En in de beginstand leidt slechts één zet tot de winst. De vraag aan de lezer: welke? Alles uitrekenen is niet haalbaar. Een gewone pc inschakelen helpt ook niet. Er wordt een beroep gedaan op het abstractiegevoel van de oplosser. Eigenlijk is het gewoon een raadseltje.
|